- 07 شهریور 1402
صرافی غیر متمرکز یا دکس Dex چیست ؟
صرافی DEX یا صرافی غیرمتمرکز، به عنوان یکی از جنبه‌های مهم در دنیای ارزهای دیجیتال به تدریج جایگاه خود را در میان کاربران و علاقه‌مندان به این فضا پیدا کرده است. این نوع از صرافی‌ها با ارتقاء سطح امنیت، شفافیت، و کنترل کاربران بر دارایی‌هایشان، به نقطه‌ای از امنیت و کارآیی در مبادلات ارزهای دیجیتال دست یافته‌اند که امروزه اکثر صرافی های معتبر و اکثر پلتفرم های مبتنی بر ارز دیجیتال از قابلیت غیر متمرکز بهره میگیرند.
DEX به عنوان انعطاف‌پذیرترین و مهم ترین راهکارهای مبادلات ارزهای دیجیتال شناخته میشوند. در مقابل صرافی‌های متمرکز که به یک سازمان مرکزی وابسته هستند و کاربران نیاز به اعتماد به این نهاد دارند، DEX به کاربران امکان معامله مستقیم با یکدیگر را بدون نیاز به واسطه می‌دهند.
تفاوت مهم سیستمهای متمرکز و غیر متمرکز چیست ؟
DEX ها توانسته‌اند معضلات امنیتی مرتبط با تراکنش های مالی در صرافی‌های متمرکز را به حداقل برسانند. این رویکرد کاربران را از نگرانی‌های هک شدن و دسترسی‌های غیرمجاز به دارایی‌هایشان ایمن کرده و کنترل کامل بر دارایی‌های خود را به آنها باز می‌گرداند.
مزیتهای صرافی های غیر متمرکز کدامند ؟
یکی از جنبه‌های جذاب DEX ها، حریم خصوصی بیشتر است. این نوع از صرافی‌ها به کاربران امکان معامله ناشناس را فراهم می‌کنند و از جزئیات شخصی کاربران حفاظت می‌کنند. همچنین، کنترل کامل بر کلیدهای خصوصی توسط کاربران، باعث میشود که احساس امنیت بیشتری را برای آنها به ارمغان آورد.
از طرف دیگر، از لحاظ انعطاف‌پذیری، DEX ها به کاربران امکان مبادله انواع مختلفی از ارزهای دیجیتال را ارائه می‌دهند. با استفاده از پروتکل‌های مختلف بلاکچین، تنوع توکن‌ها در این نوع صرافی‌ها بسیار زیاد شده است.
مورد دیگری از مزیتهای صرافی غیر متمرکز
استفاده از استخرهای نقدینگی (Liquidity Pools) نیز به عنوان یک جزء اساسی از DEX ها، امکان تسهیل معاملات و تأمین نقدینگی را برای کاربران ارائه می‌دهد. این استخرها توسط قراردادهای هوشمند مدیریت میشوند و کاربران می‌توانند به منظور تأمین نقدینگی، دارایی‌های خود را در اختیار این استخرها قرار دهند و در مقابل پاداش دریافت کنند.
به طور خلاصه، DEX ها با تمرکز بر امنیت، حریم خصوصی، انعطاف‌پذیری و کنترل کاربران بر دارایی‌هایشان، به عنوان جزئی اساسی از اکوسیستم ارزهای دیجیتال به شمار می‌آیند. با این حال، مانند هر فناوری دیگر، DEX نیز دارای چالش‌ها و ریسک‌های خود است که برای بهره‌برداری بهینه و امنیت معاملات ، کاربران نیازمند به مطالعه و آگاهی‌پذیری دقیق هستند.
در زیر چند نمونه از پلتفرم های مختلف را ارائه میکنیم :
1.Uniswap : یکی از مشهورترین صرافی‌های غیرمتمرکز است که بر پایه شبکه Ethereum عمل میکند. این سیستم از استخرهای نقدینگی استفاده میکند تا به کاربران امکان معامله و تبادل توکن‌های مختلف را بدون نیاز به واسطه مرکزی فراهم کند.
2.PancakeSwap یک DEX است که بر روی شبکه Binance Smart Chain (BSC) فعالیت میکند. این سیستم از PancakeSwap Liquidity Pools برای تبادل توکن‌ها و تأمین نقدینگی استفاده میکند.
3. SushiSwap نیز یک نسخه از Uniswap است که بر روی شبکه Ethereum فعالیت میکند. این سیستم همچنین از مکانیزم‌های استخراج سود به نام “yield farming” برای جذب توکن‌ها و تأمین نقدینگی استفاده میکند.
4. Curve Finance این یک DEX تخصصی برای تبادل توکن‌های مرتبط با پیگیری و اعلام نرخ گس فی و نسبت‌های مختلف در شبکه Ethereum است Curve Finance با تأکید بر تبادل ارزهای پایه‌ای مانند توکن‌های استیبل کوشش دارد.
5. Balancer یک DEX و استخر نقدینگی هوشمند است که به کاربران امکان تبادل توکن‌ها و ایجاد استخرهای نقدینگی با توزیع نسبت‌های مختلف را می‌دهد.
6. Kyber Network یک سیستم تبادل توکن‌های غیرمتمرکز است که در شبکه‌های مختلف اجرا میشود و به کاربران امکان تبادل توکن‌ها به صورت مستقیم را ارائه می‌دهد.
Compound .7 یک پلتفرم اعتبار سنجی و اعطای وام‌های از طریق رمز ارزها می باشد، که بر روی بلاکچین Ethereum فعالیت میکند. این پروتکل به کاربران امکان قرض دادن و قرض گرفتن توکن‌ها را بدون واسطه مرکزی می‌دهد.
Aave .8: یک پلتفرم اعطای وام از طریق رمزارزها است که بر روی بلاکچین Ethereum عمل میکند. این پروتکل از قراردادهای هوشمند استفاده میکند.
نتیجه گیری
سیستم های غیر متمرکز که اساسا برای همین منظور ساخته شده اند ، که بلاکچین را بتوان پیاده سازی کرد ، جزو لاینفک دنیای بلاکچین و رمز ارزها محسوب میشوند که کنترل دولتها سازمان ها و کنترل کننده های مختلف نظیر بانکها را بتوان حذف کرد و خود کاربران تاثیر مستقیم در تمام معاملات داشته باشند .